Lektura diabetyka

Skąd mam wiedzieć jakie jest moje zapotrzebowanie energetyczne?

Opracowanie: dr n. med. Grażyna Deja

Górnośląskie Centrum Zdrowia Matki i Dziecka Katedra i Klinika Pediatrii,

Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej Śląskiej Akademii Medycznej


Najczęściej ustala to Twój lekarz prowadzący i Twoja dietetyczka , ale jeśli chciałbyś sprawdzić, jakie jest Twoje zapotrzebowanie, możesz posłużyć się niżej przedstawioną tabelą. Najpierw sprawdź czy masz prawidłową masę należną: znajdź swój wzrost i porównaj, czy Twoja aktualna waga jest zbliżona do tej podanej w tabeli. Jeśli tak – Twoje zapotrzebowanie wynosi odpowiednio tyle, ile wynika z tabeli. Jeśli nie – przy niedoborze masy ciała, Twoje zapotrzebowanie będzie większe, powinieneś dodać sobie ok. 100-500 kcal, a przy nadwadze Twoje zapotrzebowanie powinno być odpowiednio zredukowane, odejmij wówczas zależnie od potrzeby 100-1000 kcal . Ale pamiętaj! Przy normalnym trybie życia, nie powinieneś jeść mniej niż 1000-1200

 

Chłopcy

Dziewczynki

Wzrost [cm]

Idealna waga ciała [kg]

Kalorie

Wzrost [cm]

Idealna waga ciała [kg]

Kalorie

75
88
96
103
110
118
124
130
136
140
144
150
155
163
168
172
174
175

10
13
15
17
19
22
25
27
30
33
35
38
42
49
54
59
62
63

1000
1100
1200
1300
1400
1600
1600
1800
1900
2000
2100
2200
2300
2500
2800
2800
2800
2800

74
87
96
103
109
116
122
128
133
139
145
152
157
160
161
162
163
163

10
12
14
16
18
21
24
26
29
32
36
40
45
49
51
53
54
54

1000
1000
1100
1200
1300
1500
1600
1700
1800
1900
2100
2200
2400
2400
2400
2400
2400
2400

 

Kalorie ogółem

Tłuszcz wg 30%

Białko wg 20%

Węglowodany wg 50%

     

gramy

wymienniki

1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
1800
1900
2000
2100
2200
2300
2400
2500
2600
2700
2800
2900
3000

33
37
40
43
47
50
53
57
60
63
67
70
74
77
80
84
87
90
94
98
102

50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
105
110
115
120
125
130
135
140
145
150

125
138
150
163
175
188
200
213
225
238
250
263
275
288
300
313
325
338
350
363
375

13
14
15
16
17
19
20
21
23
24
25
26
28
29
30
31
33
34
35
36
37

Jak mam rozłożyć WW na posiłki ?

Rozkład WW na posiłki będzie zależał od Twojego modelu insulinoterapii: Jeśli masz model intensywnej insulinoterapii i wstrzykujesz sobie 3 razy insulinę krótko działającą, powinieneś WW rozłożyć na 6 posiłków: 3 posiłki główne (I śniadanie, obiad, I kolacja) i 3 przekąski (II śniadanie, podwieczorek, kolacja). Należy wówczas podzielić liczbę WW na 3 mniej więcej równe części, a każdą z nich rozłożyć na posiłek główny (większy) i przekąskę (mniejszy). Dla przykładu jeśli Twoje zapotrzebowanie energetyczne wynosi 25WW, to Twój rozkład może wyglądać w ten sposób: 25: 3 = 8 + 9 + 8 I śniad. 5WW, II śniad. 3WW Obiad 6WW, Podw. 3WW I kol. 5WW, II kol. 3WW Jeśli stosujesz analog szybko działający (Humalog lub NovoRapid) masz więcej możliwości. Najlepszy efekt (dobre wyrównanie) będziesz miał przy 4-5 posiłkach. Rozkład WW na posiłki jest w zasadzie dowolny, ale radzę zachować rozsadek i podzielić wymienniki mniej więcej proporcjonalnie. Przy każdym posiłku przekraczajacym 100 kcal , lecz nie częściej niż co 3 godziny, powinieneś podać sobie odpowiednią dawkę insuliny. Podobnie w dowolny sposób możesz rozłożyć WW na posiłki podczas stosowania osobistej pompy insulinowej (więcej na ten temat dowiesz się w rozdziale dotyczącym terapii pompowej). Dla przykładu jeśli Twoje zapotrzebowanie energetyczne wynosi 25WW, to Twój rozkład może wyglądać w ten sposób: I śniad. 6 WW II śniad. 4 WW Obiad 6 WW Podw. 3WW Kolacja 6 WW.

Przy układaniu ramowego rozkładu posiłków powinieneś wziąć pod uwagę tryb swojego życia, a więc następujące czynniki:


- lekcje w szkole (pory rozpoczęcia i zakończenia),

- dodatkowe zajęcia poza szkołą,

- regularny wysiłek fizyczny,

- pory powrotu do domu,

- przyzwyczajenia żywieniowe rodziny i możliwości przygotowywania wspólnych posiłków.

W ramach ustalonej liczby WW możesz spożywać zamiennie różnorodne produkty. Najlepiej by jednak było, byś ustalił orientacyjnie z twoją dietetyczką, jaki powinien być rozkład szczegółowy WW. Zauważyłeś zapewne, że WW podzielone są na grupy: pieczywo, owoce, jarzyny, produkty mleczne i dobrze by było zamieniać między sobą produkty z danej grupy. Np. jeśli masz 5 WW na I śniadanie, możesz ustalić, że zazwyczaj będą to: 3 WW zbożowe, 1 WW mleczny i 1WW owoc. Staraj się wymieniać mleko na jogurt, jabłko na banana itd. Nie jest to wymóg bezwzględny, ale często wówczas łatwiej ustalić dawkowanie insuliny, a cukrzyca jest bardziej stabilna.

Co to jest wymiennik "krótki" i "długi"?

Określenia wymiennik krótki i długi, są pewnymi skrótami myślowymi, które właściwie poza językiem potocznym (zwłaszcza na Oddziałach Diabetologicznych i w Poradniach Diabetologicznych) nie powinny być stosowane. Wiążą się one ściśle z pojęciem indeksu glikemicznego. Indeks glikemiczny najogólniej mówiąc, to szybkość, z jaką wchłaniają się węglowodany i z jaką podnoszą poziom glukozy we krwi. Wiadomo, że glukoza ma najwyższy indeks glikemiczny, nieco niższy mają: miód, Coca-cola, soki owocowe i białe pieczywo. Wszystkie wymienione tu produkty to właśnie wymienniki tzw. „krótkie" (krótko działające), które szybko podnoszą poziom glukozy, ponieważ nie wymagają długiego trawienia w przewodzie pokarmowym , ale też nie zabezpieczą na dłużej właściwej glikemii. Inne produkty żywnościowe: węglowodany złożone lub kompozycja węglowodanów z tłuszczami (np. kanapka z wędliną) mają dużo niższy indeks glikemiczny. Po ich spożyciu glikemia podnosi się wolniej, a właściwy poziom utrzymuje dłużej – jest to tzw. „długi" (długo działający) wymiennik.

Jakie czynniki mają wpływ na wchłanianie węglowodanów?

Właściwy dobór diety u dziecka chorującego na cukrzycę czasem może sprawiać nieco kłopotów. Problem może polegać na tym, że wchłaniane różnych produktów spożywczych u różnych osób będzie przebiegać inaczej. Niestety musisz przetestować na sobie jak będą się kształtowały poziomy glikemii po spożyciu różnych posiłków. Przy analizie możesz uwzględnić obiektywne czynniki mające wpływ na szybkość wzrastania glikemii. Są to: Czynniki powodujące szybki wzrost glikemii: 1. temperatura posiłków: ciepłe produkty, zwłaszcza długo gotowane, 2. stan rozdrobnienia: im produkt bardziej rozdrobniony, łatwiej strawny, tym szybszy wzrost. Np. ryz łuskany – nie łuskany, chleb razowy – chleb żytni – biała bułka, 3. picie dużych ilości płynów podczas posiłków  przyspiesza opróżnianie żołądka, 4. solenie potraw zwiększa wchłanianie glukozy.

Czynniki powodujące późniejszy wzrost glikemii:

1.duże kęsy pokarmowe - im większe, tym dłużej pozostają w żołądku, 2. duża zawartość błonnik, 3. dodatek tłuszczu i białka do węglowodanów, 4. postać pokarmu: jabłko wchłania się dużo wolniej niż mus jabłkowy.



Opublikowano za zgodą Prof. dr hab. n. med. Przemysławy Jarosz-Chobot
 


 

 

Orzeczenie o niepełnosprawności