Ju¿ wkrótce dzieci sze¶cioletnie stan± siê obligatoryjnie uczniami szko³y. Rodzi siê wiele w±tpliwo¶ci i pytañ. Na dzieñ dzisiejszy nie wiadomo, czy sze¶ciolatki znajd± siê w klasie razem z siedmiolatkami, czy te¿ osobno. Ta roczna ró¿nica miedzy dzieæmi sze¶cio- i siedmioletnimi to wielki skok w rozwoju. W³a¶nie dziecko sze¶cioletnie znajduje siê w okresie, w którym dokonuj± siê istotne zmiany w organizmie, we wszystkich sferach. Najwiêksze ró¿nice miêdzy sze¶ciolatkiem a siedmiolatkiem s± dostrzegalne w sferze emocjonalnej i motywacyjnej. I tu napotykamy pierwszy próg, który trzeba umiejêtnie przekroczyæ. Przede wszystkim nie nale¿y szar¿owaæ z wymaganiami. Trzeba przeczekaæ, a¿ dojrzeje uk³ad nerwowy. Na tym polu jest wiele do wykonania. Rodzic powinien uczyæ empatii, rozró¿niania dobra od z³a, prawdomówno¶ci. Dziecko w tym wieku podatne jest na uczenie siê na w³asnych b³êdach. Niezwykle istotne jest motywowanie dziecka do pokonywania trudno¶ci. Dajmy dziecku nadziejê, ¿e potrafi, ¿e mo¿e, ¿e siê w koñcu uda.
Przegl±d najwa¿niejszych procesów poznawczych i innych wp³ywaj±cych na naukê dziecka:
1.Aktywno¶æ dziecka
G³ówn± form± jest zabawa i dzia³anie. Poprzez te formy dziecko ³atwiej siê uczy i zdobywa wiedzê. Dlatego te¿ w licznych programach ta forma dominuje w pierwszych miesi±cach nauki.
2.Ruch
Przeciêtny sze¶ciolatek ma jeszcze s³abe miê¶nie i ko¶ciec, dlatego te¿ musi czêsto zmieniaæ pozycjê. Przy stole, biurku, ³awce lubi± podpieraæ siê, klêczeæ, k³a¶æ siê. Zachowania takie wynikaj± z w³a¶ciwo¶ci rozwojowej i nie nale¿y za to karaæ dziecko.
3.Pamiêæ
Dominuje pamiêæ mechaniczna (zapamiêtywanie, mimo ca³kowitego lub czê¶ciowego braku jego rozumienia). Nowe wiadomo¶ci powinny byæ czêsto powtarzane i utrwalane i to konieczne za pomoc± wielu zmys³ów (to tzw. poznawanie polisensoryczne). Naj³atwiej dzieci przyswajaj± tre¶ci w zabawach przy wykorzystaniu rytmów, rymów, kojarzeñ. Wystêpuje ma³a gotowo¶æ pamiêciowa, dlatego nale¿y wykazaæ siê cierpliwo¶ci± przy wydobywaniu
z pamiêci ¿±danych informacji. Mo¿na dziecku u³atwiæ podpowiadaj±c, np. pocz±tek wiersza.
4.Uwaga
Dominuje uwaga mimowolna (bodziec z otoczenia odwraca uwagê od pracy/wykonywanego zadania). Dziecko potrafi siê skupiæ najwy¿ej 15 minut. Silna koncentracja uwagi powoduje du¿e zmêczenie. Istotne s± krótkie przerwy w pracy (najlepiej zabawa ruchowa) dla mobilizacji organizmu. Na tym etapie rozwoju sze¶ciolatek nie skupi siê na jednoczesnym wykonywaniu kilku czynno¶ci. Albo pisze albo s³ucha.
5.Pisanie i rysowanie szlaczków oraz elementów literopodobnych
Sze¶ciolatki wykazuj± silne napiêcie miê¶niowe r±k. To miê¶nie barków, przedramienia, nadgarstka i palców. Z tego powodu ruchy r±k s± ma³o p³ynne i precyzyjne. Litery i znaki s± uproszczone, charakteryzuj± siê tzw. geometryzacj±.
Mog± wyst±piæ trudno¶ci:
-z mieszczeniem siê w liniach (w ograniczonym polu)
-z kszta³tnym i proporcjonalnym pismem
-z ³±czeniem liter w wyrazach
-z podjêciem wysi³ku pisania/rysowania
£atwiej jest opanowaæ pisanie liter drukowanych. Litery pisane s± dla dziecka bardzo podobne.
6.S³uchanie i s³uch fonemowy (tzw. fonematyczny)
S³uch fonematyczny mo¿e byæ nie w pe³ni ukszta³towany. W spostrzeganiu s³uchowym sze¶ciolatek potrafi dokonaæ podzia³u zdania na wyrazy, chocia¿ mo¿e mieæ trudno¶ci z przyimkami. Dokonuje analizy i syntezy sylabowej (to popularne wyklaskiwanie wyrazów). Nie ma problemów z rozró¿nianiem g³osek w nag³osie (na pocz±tku wyrazu). Problemy mog± pojawiæ siê w wyró¿nianiu g³osek w ¶ródg³osie i w nag³osie (w ¶rodku wyrazu i na koñcu). Zdobycie tych umiejêtno¶ci jest mo¿liwe w æwiczeniach i zabawach dostosowanych do mo¿liwo¶ci dziecka.
7.Mowa
Proces rozwoju mowy mo¿e nie byæ zakoñczony. Mog± wystêpowaæ trudno¶ci w wymawianiu niektórych g³osek (g³oski szumi±ce sz, ¿, cz, d¿ oraz r).
